สุขภาพจิตเป็นปัญหาที่นักศึกษามหาวิทยาลัยทั่วโลกให้ความสนใจมากขึ้น ความเครียดทางวิชาการ การแยกตัวออกจากสังคม และความเครียดทางเศรษฐกิจที่นิสิตนักศึกษาต้องเผชิญ ก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพจิตที่หลากหลาย รวมถึงความวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า และความคิดฆ่าตัวตาย เพื่อเตรียมความพร้อมและวางมาตรการจัดการความเสี่ยงอย่างเป็นระบบสิ่งที่มหาวิทยาลัยให้ความสำคัญมากขึ้นกว่าเดิม ในบทความนี้เป็นการรวบรวมแนวปฏิบัติและตัวอย่างนวัตกรรมที่ได้รับการพัฒนาขึ้นเพื่อใช้ลดความเสี่ยงและแก้ไขปัญหาสุขภาพจิต
แนวปฏิบัติที่จำเป็นเพื่อลดความเสี่ยงด้านสุขภาวะทางจิตของนิสิตนักศึกษาสำหรับมหาวิทยาลัย
- เพิ่มการเข้าถึงบริการสุขภาพจิต หนึ่งในสิ่งที่สําคัญที่สุดที่มหาวิทยาลัยสามารถทําได้คือเพื่อให้แน่ใจว่านิสิตนักศึกษาสามารถเข้าถึงบริการสุขภาพจิตที่เหมาะสมและเข้าถึงได้ ซึ่งรวมถึงการให้คําปรึกษาการดูแลสุขภาพจิตและการบริหารยาเสพติด มหาวิทยาลัยยังสามารถทํางานร่วมกับองค์กรสุขภาพจิตในท้องถิ่นเพื่อให้การสนับสนุนเพิ่มเติม
- ส่งเสริมการรับรู้และการศึกษาด้านสุขภาพจิต นิสิตนักศึกษาหลายคนไม่ตระหนักถึงสัญญาณและอาการของปัญหาสุขภาพจิต มหาวิทยาลัยสามารถช่วยให้ความรู้แก่นิสิตนักศึกษาเกี่ยวกับสุขภาพจิตโดยการจัดสัมมนาการสาธิตและแหล่งข้อมูลออนไลน์ พวกเขายังสามารถสร้างวัฒนธรรมที่เปิดกว้างและสนับสนุนสุขภาพจิตโดยการสนับสนุนให้นิสิตนักศึกษาพูดคุยเกี่ยวกับการต่อสู้เพื่อสุขภาพจิตของพวกเขา
- ลดความเครียดทางวิชาการ ความเครียดทางวิชาการเป็นสาเหตุหลักของปัญหาสุขภาพจิตของนิสิตนักศึกษา มหาวิทยาลัยสามารถใช้มาตรการเพื่อลดความเครียดทางวิชาการโดยการให้กําหนดเวลาที่ยืดหยุ่นมากขึ้นและให้ชั้นเรียนขนาดเล็กลงเพื่อให้นิสิตนักศึกษาสามารถพักผ่อนจากการศึกษาได้ง่ายขึ้น
- สร้างสภาพแวดล้อมของมหาวิทยาลัยที่สนับสนุน มหาวิทยาลัยสามารถให้โอกาสแก่นิสิตนักศึกษาในการติดต่อกับผู้อื่นเช่นผ่านสโมสรองค์กรและกิจกรรมทางสังคมเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมของมหาวิทยาลัยที่สนับสนุนมากขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยให้มั่นใจได้ว่านิสิตนักศึกษาได้รับความต้องการขั้นพื้นฐานเช่นอาหารเพื่อสุขภาพและที่อยู่อาศัยที่ปลอดภัย
- ใช้เทคโนโลยีเพื่อให้การสนับสนุน มีเทคโนโลยีใหม่ๆมากมายที่สามารถใช้เพื่อสนับสนุนนิสิตนักศึกษาที่มีปัญหาสุขภาพจิต ตัวอย่างเช่นมีแอพพลิเคชันที่ช่วยให้นิสิตนักศึกษาติดตามอารมณ์ติดต่อนักบําบัดและหากลุ่มสนับสนุน
นอกจากแนวทางทั้ง 5 ประการข้างต้นแล้ว มหาวิทยาลัยสามารถดำเนินการเพื่อปรับปรุงและพัฒนาการบริการสุขภาพจิตที่มีอยู่ได้ ไม่ว่าจะเป็น ตรวจสอบให้แน่ใจว่าบริการสุขภาพจิตเป็นความลับ เพราะเมื่อนิสิตนักศึกษาทราบว่าความเป็นส่วนตัวของพวกเขาจะได้รับการคุ้มครองพวกเขามีแนวโน้มที่จะขอความช่วยเหลือมากขึ้น รวมทั้งการฝึกอบรมผู้บริหาร คณาจารย์และบุคลากรให้สามารถสนับสนุนนิสิตนักศึกษาที่มีปัญหาสุขภาพจิตและวิธีช่วยเหลือนิสิตนักศึกษาที่มีปัญหา
อย่างไรก็ตามในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทในชีวิตและถูกพัฒนาเป็นบริการต่างๆหลากหลายรูปแบบ กลุ่มนิสิตนักศึกษาในปัจจุบันซึ่งอยู่ในช่วงวัย GenZ ที่เติมโตมาพร้อมกับเทคโนโลยี/อินเตอร์เน็ต และมีพฤติกรรมกับการใช้งานระบบดิจิทัลเป็นส่วนใหญ่ ฉะนั้นรูปแบบบริการส่งเสริมด้านสุขภาวะทางจิตจำเป็นต้องปรับให้สอดคล้องกับพฤติกรรมของช่วงวัยนี้ด้วย โดยมาลองดูตัวอย่างมหาวิทยาลัยในต่างประเทศที่นำนวัตกรรมมาใช้สนับสนุนสุขภาพจิตสำหรับนักศึกษากันบ้าง โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
- King’s College London สหราชอาณาจักร: King’s College London เปิดตัวโครงการ “Student Minds” ซึ่งมีทรัพยากรสุขภาพจิตออนไลน์, กลุ่มสนับสนุนจากเพื่อน และการประชุมเชิงปฏิบัติการ พร้อมกับบริการให้คำปรึกษาแบบดั้งเดิม แอป “Thrive at King’s” ของพวกเขาเสนอเครื่องมือดูแลตนเองแบบส่วนตัวและการเข้าถึงผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต
- Monash University ออสเตรเลีย Monash ได้ดำเนินการ “Wellbeing Hub” ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มออนไลน์ที่เป็นจุดเดียวสำหรับทรัพยากรด้านสุขภาพจิต, การนัดหมาย และการประเมินตนเอง พวกเขายังเสนอการประชุม “Mindfulness Mondays” และส่งเสริมการออกกำลังกายผ่านการเป็นสมาชิกยิมที่ได้รับการสนับสนุน
- McGill University แคนาดา แคมเปญ “Let’s Talk” ของ McGill ทำให้การสนทนาเกี่ยวกับสุขภาพจิตเป็นเรื่องปกติและมีการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับการจัดการความเครียด, การสร้างความยืดหยุ่น และการระบุปัญหาสุขภาพจิต พวกเขามีการทำงานร่วมกับองค์กรภายนอกเพื่อเสนอการสนับสนุนเฉพาะกลุ่มนักศึกษาที่หลากหลาย
- University of California เบิร์กลีย์ สหรัฐอเมริกา “Tang Center” เสนอการบำบัดโดยใช้การรู้จักตนเองแบบมีสติและกลุ่มการทำสมาธิ นอกเหนือจากบริการให้คำปรึกษา โครงการ “CalHOPE” ของพวกเขามีการให้การฝึกอบรมในการป้องกันวิกฤติและการป้องกันการฆ่าตัวตายสำหรับนักศึกษา คณาจารย์ และเจ้าหน้าที่
- Utrecht University เนเธอร์แลนด์ Utrecht บริการนักศึกษาผ่านระบบ Caring Universities (E-health service) ที่มุ่งเน้นไปที่การปรับปรุงสุขภาพจิตของนักศึกษา การตรวจสุขภาพจิต-สุขภาพใจให้ความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาที่นักศึกษามักพบเจอบ่อยครั้ง และนำเสนอการแทรกแซงด้านสุขภาพจิตแบบอิเล็กทรอนิกส์ที่เหมาะสมโดยไม่มีค่าใช้จ่าย
- Tsinghua University สาธารณรัฐประชาชนจีน ได้พัฒนา Emohaa แชทบอทเพื่อสนับสนุนผู้ที่มีความวิตกกังวลซึมเศร้าและนอนไม่หลับ Emohaa ให้ทั้งองค์ประกอบด้านการบําบัดพฤติกรรมทางปัญญาและแพลตฟอร์มการสนทนาที่ตอบสนองต่ออารมณ์แบบปลายเปิด
สำหรับมหาวิทยาลัยในประเทศไทยมีการดำเนินงานเพื่อป้องกันความเสี่ยงและสนับสนุนนิสิตที่เผชิญกับปัญหาสุขภาพจิตอย่างไรบ้าง วันนี้ศูนย์บริหารความเสี่ยงได้รวบรวมข้อมูลจากฝ่ายส่งเสริมสุขภาวะนิสิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (Chula Wellness Center) โดยการนำนวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ตอบสนองความต้องการของช่วงวัยนิสิต GenZ อำนวยความสะดวกให้ทั่วถึงและรวดเร็วบนหลักการที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ ได้แก่ แพลตฟอร์ม MindSpace (Mental Health Web Application) คือ พื้นที่ของการดูแลจิตใจที่ Chula Student Wellness ได้รวบรวมบริการและความรู้ทางจิตวิทยาให้นิสิตและบุคคลทั่วไปที่สนใจ สามารถดูแลใจตนเองในเบื้องต้น รวมทั้งทำนัดหมายปรึกษานักจิตวิทยาหรือจิตแพทย์ ให้อยู่บนรูปแบบออนไลน์แพลตฟอร์ม โดยประกอบด้วยฟังก์ชั่นต่างๆ ได้แก่ 1) Mind Journey เก็บบันทึกข้อมูลการดูแลพัฒนาใจและสถานะการนัดหมายของตนเอง 2) Mind Support รวมแหล่งข้อมูลทางจิตวิทยาเพื่อการดูแล พัฒนาใจเบื้องต้น 3) Mind Test แบบทดสอบทางจิตวิทยา เพื่อให้ระบบแนะนำการดูแลใจที่เข้ากับปัญหาของเรา 4) Mind Workshop เข้าร่วมกิจกรรมเพื่อพัฒนาตนเองและเยียวยาใจ 5) Mind Appointment บริการนัดหมายเพื่อรับบริการปรึกษาจากนักจิตวิทยาและจิตแพทย์
นอกจากการนำนวัตกรรมมาปรับการจัดการกับปัญหาสุขภาวะทางจิตของนิสิตในมหาวิทยาลัยแล้ว ฝ่ายส่งเสริมสุขภาวะนิสิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีการดำเนินการที่ครอบคลุมการดูแลสุขภาวะทางใจสำหรับนิสิตและสร้างระบบนิเวศ (Ecosystem) ภายในมหาวิทยาลัยเพื่อให้เกิดส่วนร่วมในการจัดการความเสี่ยงและแก้ไขปัญหาสุขภาวะนิสิต ตัวอย่างเช่น บริการปรึกษาเชิงจิตวิทยา (Counseling Service) บริการสายด่วนดูแลใจ (Mind Hotline Boost up) บริการปรึกษาเบื้องต้น (Mind Talk) กิจกรรมส่งเสริมป้องกัน (Prevention) ได้แก่ กิจกรรมส่งเสริมสุขภาวะนิสิต (Wellness Activities) เครื่องมือดูแลใจเบื้องต้น (Self-help) Social Marketing (สื่อทางสังคม) และการสนับสนุนทางสังคม (Social Support) ได้แก่ การสร้างเครือข่ายดูแลสุขภาวะนิสิต ในกลุ่มอาจารย์ที่ปรึกษา เจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบงานด้านกิจการนิสิต กลุ่มนิสิตจุฬาฯ การจัดนิทรรศการ Let’s CO-Create: Mental Health Immunity เพื่อร่วมสร้างภูมิคุ้มกันทางจิตใจให้แก่นิสิตผ่านความร่วมมือกับเครือข่ายภายในและนอกมหาวิทยาลัยและการสนับสนุนการสร้างนวัตกรรมในการส่งเสริมสุขภาวะทางใจของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมาเผยแพร่สู่สังคม สามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ลิงค์ https://www.facebook.com/chulastudentwellness
อ้างอิง
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2566). การบริหารจัดการความเสี่ยง (Risk Management) “สุขภาวะนิสิต”. ฝ่ายส่งเสริมสุขภาวะนิสิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (n.d.). MindSpace. https://chula.wellness.in.th/
King’s College London. (2021). King’s joins new charter programme for student mental health. https://www.kcl.ac.uk/news/kings-joins-new-charter-programme-for-student-mental-health
McGill University. (2018). Bell Let’s Talk Day is fast approaching and we need your help to make it a success!. https://www.mcgill.ca/channels/channels/news/help-make-bell-lets-talk-day-success-mcgill-284302
Monash University. (n.d.). The Wellbeing Hub is open. https://www.monash.edu/wellbeing-hub
Sabour S, Zhang W, Xiao X, Zhang Y, Zheng Y, Wen J, Zhao J, Huang M. A chatbot for mental health support: exploring the impact of Emohaa on reducing mental distress in China. Front Digit Health. 2023 May 4;5:1133987. doi: 10.3389/fdgth.2023.1133987. PMID: 37214342; PMCID: PMC10193040.
University of California. (n.d.). Mental Health Resources for UC Berkeley students. https://uhs.berkeley.edu/counseling/resources
Utrecht University. (n.d.). Caring Universities (E-health service). https://students.uu.nl/en/university-college-utrecht/student-life/health-and-wellbeing/ucu-support-staff